Skip to main content
  • Orobat, eskatu dio aurretiko hitzordua aukeran utz dezala, elektronikoki eta aurrez aurre nola funtzionatzen duen behar bezala jakinaraz dezala, baita ere zer kasutan ez den beharrezkoa erabiltzea
  • Arartekoak Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailari eskatu dio berrazter dezala aingiraren (angula fase gaztean) arrantza profesionalari buruzko araudia, aingira europarraren populazioa berreskuratzeko Europar Batasunaren Zuzenbideko eskakizunetara egokitzeko.

    Gomendioa kexa batek eragin zuen. Izan ere, Mutriku Natur Taldea ingurumena babesteko plataforma elkarteak kexa egin zuen eta zalantzan jarri zuen 77/2024 Dekretuaren legezkotasuna eta egokitasuna. Dekretu horren bidez baimendu zen lehenengoz Euskadin angula-arrantza profesionala, ordura arte aisialdirako bakarrik baimendutakoa.

    Elkarte horrek azaldu zuenez, angula arrantzatzeko araudiak kontuan hartu behar ditu aingiraren kontserbazio-egoera kritikotik eratorritako betebeharrak. Egoera hori nazioarteko zenbait erakundek aitortu dute, esate baterako, Itsasoa Ikertzeko Nazioarteko Kontseiluak. Kontseilu horrek behin eta berriz gomendatu zuen hilkortasun antropogenikoa zerotik ahalik eta gertuen mantendu zedila, eta horren murrizketak Europar Batasuneko Zuzenbidean jasota daude, zeinak aisialdiko arrantza debekatzen zuen eta orduan zegoen arrantza profesionala soilik mantentzea baimentzen zuen, murrizketa batzuekin.

    Arartekoak arretaz aztertu ditu europar aingiraren populazioa berreskuratzeko betebeharrari buruzko EBko araudia, EAEko aingira kudeatzeko plana eta arrantza profesionala ahalbidetzeko adostutako neurrien justifikazioa. Erakunde honen ustez, arrantza profesionalaren gaineko araudiak justifikazio egokia behar du, irizpide zientifikoetan oinarritutakoa, Europako araudian jasotako kontserbazio-betebeharrak betetzen dituena. Horregatik, Eusko Jaurlaritzari gomendatu dio berriz azter dezala angula-arrantzari buruzko araudia, Europako kontserbazio-neurrietara doitzeko, horren arrantza profesionala ahalik eta gehien mugatuz eta birpopulatzeko neurriak ziurtatuz.

    Aingira europarra kontserbazio kritikoko egoeran katalogatutako espezie bat da, eta hori berreskuratzea lehentasuna da nazioartean. Arartekoak gogorarazten du arrantza-kudeaketaren arloan hartzen diren erabakiek jasangarritasun ekologikoa, gardentasuna eta Europako indarreko ingurumen-araudia betetzea izan behar dituztela ardatz nagusi.

    Bestalde, Arartekoak bukatu du bere esku-hartzea Euskadiko Angulero Elkarteak egindako kexa batean. Elkarte horrek salatu zuen ez zegoela parte-hartzerik Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdearen Departamentuak onartutako Aingira Europarra Berreskuratzeko 2024-2034 Plan Integrala izapidetzean.

    Kasu horretan, Arartekoak onartzen du plan hori programatikoa eta ez arau-emailea dela eta, beraz, ez dituela bete behar xedapen orokorretarako eskatzen diren izapideak. Hala ere, bere iritziz, aldundiak informatu eta parte hartzera gonbidatu behar zituen interes-taldeen erregistroan inskribatuta dauden elkarteak, bereziki kontu handiko ingurumen-gai batean, hala nola egoera kritikoan dagoen espezie bat (aingira europarra) berreskuratzea.

    EBAZPENA


    Vitoria-Gasteiz, 2025eko ekainaren 11

  • Inés Ibáñez de Maeztu jarduneko arartekoa Eusko Legebiltzarreko Kultura, Euskara eta Kirol Batzordearen aurrean agertu da, Hizkuntza-eskubideen defentsan izandako esperientziaren, aurrera eramandako jardueren eta aurrera begira eman beharko liratekeen urratsen berri emateko

    INTERBENTZIOA

    Vitoria-Gasteiz, 2025eko ekainaren 11

  • Inés Ibáñez de Maeztu Izaguirre -orain arte bere ondokoa- izango da jarduneko arartekoa Eusko Legebiltzarrak titular berria aukeratu arte
  • 2025eko ekainaren 5a Arartekoak herritar guztiei eskatzen die #Plastikoek eragindako kutsadurarik gabe mugimenduarekin bat egin dezaten
  • Ararteko erakundeak gaitzespenik irmoena adierazten du joan den ostiralean, Bilbon, Jasmina Eva 13 urteko neskatoa erail zutelako, eta bere dolumina helarazten die haren familiari eta lagunei
  • Maiatzaren 26an eta 27an, Arartekoaren haurren eta nerabeen bulegoko eta nazioarteko gaien bulegoko bi teknikarik, parte hartu zuzten Luxemburgon, Haurren Defendatzaileen Europako Sarearen (ENOC) udaberriko mintegian, Luxenburgoko Haurren Defentsa Erakundeak antolatuta.


    Mintegiaren lehen egunean, haurrek osasun fisikorako duten eskubidearen babesari eta sustatzeari eskaini zitzaion, hori baita ENOCek 2025erako duen lanaren gai nagusia. Hala, Europako haurren eta nerabeen defentsa-erakundeetako ordezkariek gogoeta egin zuten haurrek osasun fisikoko zerbitzuetarako sarbidea izateari buruz eta bizimodu osasungarria sustatzeko dauden tresnei buruz.


    Mintegiaren bigarren egunean, defentsa erakundeek asiloa eskatzen duten haurren zaintza eta haiei kalitateko arreta ematearen gaia jorratu zuten, migrazioari eta asiloari buruzko EBko Itunaren testuinguruan, EMN Migraziorako Europako Sarearekin lankidetzan. Arartekoaren teknikariek, Kataluniako Síndic de Greuges eta Andaluziako Defentsa Erakundeko ordezkariekin batera (biak ENOCeko kideak), eta Kanarietako Komuneko diputatuaren laguntzarekin, hizlari gisa aritu ziren Espainiako lurraldean haur migratzaileen eta asilo-eskatzaileen kalitatezko arretak dituen erronkei buruzko mahai batean, bereziki, Andaluziako, Kataluniako, Euskadiko eta Kanarietako administrazio publikoei dagozkien betebeharrei erantzunez.

  • Asteburu honetan Arartekoko Nerabeen Kontseiluak beste bilera bat egingo du Donostiako Uba aterpetxean, urteko hirugarrena.

    Topaketa horretan, Kontseiluko neska-mutilek beren lana amaituko dute aurtengo aukeratu zen gaiari buruz: osasun fisikorako eskubidea.

    Aurreko urteetan bezalaxe, Kontseiluak ikasturte honetan burutu duen hausnarketa ENOC sareko haurren defentsa-erakunde batzuetako beste partaidetza-talde eta -kontseilu batzuen lanarekin batera egin da, ENYA –European Network of Young Advisors– proiektuaren barruan. ENYA programak 13 eta 17 urte bitarteko nerabeen partaidetza esanguratsua bultzatzen du, eta Arartekoko Kontseiluak bertan aktiboki parte hartzen du 2017. urteaz geroztik.

    Arartekoko Kontseiluak maiatzeko azken asteburu honetan Donostian adosten dituen proposamen eta gomendioak FORUM ENYA 2025era eramango dituzte bi ordezkarik. Forum hori Kroazian egingo da, uztailean, eta han gure ordezkariak Europako hainbat eskualdetako defentsa-erakundeetako kontseiluetako beste nerabe batzuekin elkartuko dira, lurralde bakoitzean egin dituzten gogoetak elkarri adierazteko.

    Vitoria-Gasteiz, 2025eko maiatzaren 30a
     

Vitoria-Gasteiz
Ararteko

Arartekoak Hezkuntza Sailari gomendatu dio neurriak har ditzala tratu-desberdintasunik gerta ez dadin ikasleak, euskararen ezagutza-mailaren arabera, Haur Hezkuntzako D ereduko geletan banatzearen ondorioz

Arartekoak guraso talde baten kexa jaso zuen, ikastetxe baten jokabidea zela eta, izan ere, Haur Hezkuntzako D ereduan eskolatutako ikasleak euskararen ezagutza-mailaren arabera banatzen zituen edo euskara familia-inguruan erabiltzearen arabera. Horrela, gela batean biltzen zituen euskara ama-hizkuntzatzat duten eta darabilten gurasoen (edo gutxienez, gurasoetako baten) seme-alabak, eta beste gela batean familia-eremuan gaztelania edo atzerriko hizkuntza bat darabilten gurasoen seme-alabak. 

Kexagileen ustez, neurri hori diskriminatzailea da eta tratu-berdintasunerako eskubidea urratzen du.

Arartekoak laguntza eskatu zion Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailari. Hark bere erantzunean dioenez, ikasleen ezaugarri eta premietan oinarritutako irizpide zorrozki pedagogikoak erabiliz eman da tratu desberdin hori. 

Hala ere, sail horrek bere jokaera justifikatzeko eman dituen arrazoiak ez dira nahikoak, Arartekoaren iritziz. 

Haur Hezkuntzako etapa bukatzean eta Lehen Hezkuntza ikasten hastean ikasleak talde heterogeneotan banatzen direla dioen argudioak, taldekatze hori Amara Berri sistema aplikatzearen ondoriozkoa dela beste arrazoirik eman gabe, galdera bat sortarazten dio erakunde honi: zergatik taldekatze hori ezin da Haur Hezkuntzako etapatik egin, beharrezko neurriak hartuz ikaskuntza inklusiboa eta ekitatiboa izan dadin eta euskal hezkuntza sistemako helburuak lor daitezen? 

Horregatik, Arartekoak Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailari gomendatu dio neurriak har ditzala tratu-desberdintasunik gerta ez dadin ikasleak, euskararen ezagutza-mailaren arabera edo euskara familia-inguruan erabiltzearen arabera, Haur Hezkuntzako D ereduko geletan banatzearen ondorioz, eta ekidin dezala alde batetik euskal hiztunak eta, bestetik, erdal hiztunak edo atzerritarrak taldekatzea.

EBAZPENA


Vitoria-Gasteiz, 2024ko uztailaren 24a